Bezelyenin Anavatanı ve Özellikleri
Baklagiller ailesine ait olan bezelye, genel kanı olarak Ortadoğu ve Orta Asya arasındaki bölgeye özgü bir bitki olarak kabul edilmektedir. Tarımı yapılan en eski bitkilerden biri olan bezelye, Antik Yunanlılar ve Romalılar tarafından M.Ö 500-400 yıllarında yetiştiriliyordu. Günümüzde Kanada, ABD, Avrupa ülkeleri, Çin, Hindistan, Rusya ve Avustralya gibi pek çok ülke bezelye tarımı yapmaktadır. Bezelye, yüksek lif ve protein içeriği ile dikkat çekmektedir. Aynı zamanda şeker açısından zengin olup, B vitamini ve folat kaynağıdır. Taze veya kuru olarak tüketilebilen bezelye, kurutularak un haline getirilerek çocuk maması ve çorba gibi yiyeceklerde kullanılmaktadır.
Farklı Bezelye Çeşitleri
– Sultani bezelye: Yassı kabuklu, küçük tohumlu ve körpeyken toplanarak taze fasulye gibi kabukları ile birlikte yenilen bir bezelye çeşididir.
– Tane bezelye (araka): Olgunlaşan iri taneleri kabuklu olarak yenmeyen ve ayrı olarak tüketilen bezelye çeşididir.
Pratik Bezelye Mutfak Tüyosu
Bezelyeleri haşlarken suyunuzun içine bir tutam karbonat eklemek, bezelyelerin daha hızlı pişmesini sağlayarak renklerinin yeşil kalmasına destek olur.
Bezelye Alırken ve Saklarken
– Tane bezelye tercih ederken, parlak renkte ve dolu içerikli olanları seçmelisiniz. Sultani bezelye alırken ise parlak yeşil renkte, pürüzsüz ve taneleri normal büyüklükte olanları tercih etmelisiniz. Bezelyeleri hemen tüketmeyecekseniz, buzdolabında 2 gün kadar saklayabilirsiniz.
Bezelyenin Sağlık Faydaları
Bezelye, A vitamini, fosfor, potasyum, protein ve karbonhidrat bakımından zengindir. İçerdiği kolay çözünebilir lifler sayesinde kötü kolesterolü düşürücü etkiye sahiptir ve kalp krizi riskini azaltır. Lif oranıyla kan şekerini düzenleyerek enerji seviyesini dengeleyen bezelye, uykuyu düzenler ve iştah açar. Araştırmalar, bezelyeyi sık tüketen bireylerde akut apandisit riskinin azaldığını göstermektedir.
Besin Değerleri
– 100 gram çiğ taze bezelye için besin değerleri şöyledir:
Kalori: 84
Protein: 6.3 gram
Karbonhidrat: 14.4 gram
Yağ: 0.4 gram
Lif: 2 gram
Mineraller:
Fosfor: 116 mg
Kalsiyum: 26 mg
Demir: 1.9 mg
Sodyum: 2 mg
Potasyum: 316 mg
Magnezyum: 35 mg
Vitaminler:
A vitamini: 640 IU
B1 vitamini: 0.35 mg
B2 vitamini: 0.14 mg
B3 vitamini: 2.9 mg
B6 vitamini: 0.16 mg
C vitamini: 27 mg
E vitamini: 2.1 mg
Folik asit: 35.5 mcg
