Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen üniversiteler, bilimsel üretkenlikleri ve sosyal sorumluluk projeleriyle örnek çalışmalar gerçekleştiriyor. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından yapılan açıklamaya göre, deprem bölgesinde bulunan 11 ildeki 18 devlet ve vakıf üniversitesi, 2024 yılında 11 bin 734 ulusal ve uluslararası yayın gerçekleştirdi.
Türkiye genelindeki 208 üniversitenin geçen yıl ortalama yayın sayısı 566 iken, deprem bölgesindeki üniversitelerin yayın sayısı Türkiye ortalamasının üzerinde oldu. Bölgedeki 18 üniversitenin ortalama yayın sayısı 651 olarak gerçekleşti. Halihazırda deprem bölgesindeki üniversitelerde toplam 402 bin 121 öğrenci öğrenim görürken, 16 bin 200 öğretim elemanı görev yapmaktadır. Bu üniversitelerde toplam 18 bin 263 uluslararası öğrenci bulunmaktadır ve 7 bin 129 öğrenci doktora öğrenimine devam etmektedir.
Deprem bölgesinde yer alan üniversitelerin bilimsel, teknolojik, sağlık ve yapay zeka alanlarında geliştirdikleri projeler öne çıkmaktadır. Örneğin, İnönü Üniversitesi’nin “Robot Destekli Çerçevesiz Stereotaktik Beyin Biyopsi Sistemi” buluşu patente sahip olurken, Fırat Üniversitesi ile geliştirilen bu sistemde hastadan sırayla Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI) ve Manyetik Rezonans Anjiografi (MRA) çekimleri alınmaktadır.
Diğer bir örnek olarak Çukurova Üniversitesi, yapay zeka alanındaki “Seri Çekim Görüntülerinin Görüntü İyileştirmesinde ve Restorasyonunda Difüzyon Olasılıksal Modellerin Kullanımı” projesiyle başarılı işlemler gerçekleştirmektedir. Dicle Üniversitesi ise “Manyetik Nanoparçacıklara Tutturulmuş Ajanlarla Tüberkülozun Hızlı ve Kolay Tanısı” çalışmasıyla sağlık alanında önemli bir buluşa imza atmıştır.
Gaziantep Üniversitesi, 24 patentiyle en yüksek patent sayısına sahip 10. üniversite konumundadır. Üniversite, besleyici özellikleri artırarak deprem çantalarına uygun hale getirilen “Süper Tarhana”yı geliştirmiştir. Ayrıca, diğer üniversitelerin de bilimsel araştırmalar ve AR-GE faaliyetlerinde ileri hesaplamalar yapmalarını sağlayan Harran Üniversitesi Yüksek Başarımlı Hesaplama Merkezi’ni yeniden açmıştır.
Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi’nin geliştirdiği “Virüslerin Temasla Yüze Bulaşmasını Engelleyen Cihaz” çalışması, virüslerin bulaşmasını engellemek için kullanıcıya sesli uyarı veren bir sistemdir. İskenderun Teknik Üniversitesi ise “Down Sendromlu Çocukların Eğitimi İçin İnsansı Robot Destekli Türkçe Diyalog Uygulaması” ile dikkat çekmektedir. Son olarak, Malatya Turgut Özal Üniversitesi, rahim ağzı ve prostat kanserine karşı etkinlik gösteren “Kanser hücre hatlarındaki antikanser aktiviteleri için bir heterosiklik kalkon sentezi” projesiyle patent almıştır.
