ABD Yüksek Mahkemesi, belediyelerin halka açık yerlerde uyuyan evsizleri yasaklama yetkisine sahip olduğunu açıkladı. Bu kararın Anayasa’nın 8. maddesine aykırı olmadığı vurgulandı.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Yüksek Mahkemesi, Kaliforniya temyiz mahkemesinin, “barınak alanının yetersiz olduğu durumlarda bu tür yasakların zalimce ve olağandışı cezalandırma anlamına geldiğine” ilişkin kararını bozdu. Yüksek mahkemenin çoğunluğuyla alınan karara göre sokakta uyumaya yasak getirmenin Anayasa’nın 8. maddesini ihlal etmediği belirtildi.
Anayasa’nın 8. maddesi, “zalimce ve olağandışı cezalar” uygulanamayacağını belirtmektedir. Batı yakasındaki belediyeler, Anayasa’nın bu maddesi nedeniyle sokakları yönetmenin zorlaştığını savunuyor. Evsiz insanları savunanlar, uyuyacak bir yere ihtiyacı olan insanları cezalandırmanın, evsizlerin “suç işlemiş gibi” algılanmasına yol açacağını belirtiyor.
Demokrat Partili Vali Gavin Newsom, ülkedeki evsiz nüfusunun üçte birinin yer aldığı Kaliforniya’da, kararın yerel yetkililere “güvensiz evsiz kamplarını” sokaklardan temizleme yetkisi verdiğini belirtti. Yüksek Mahkeme üyesi Yargıç Neil Gorsuch, belediyelerin endişelerini kabul ederek, sokakta yatmaktan başka çaresi olmayan insanların, “kamp yasağını” ihlal ettikleri için cezalandırılmaları durumunda bunu “zorunda kalma” olarak ileri sürebileceklerini belirtti.
Öte yandan evsiz savunucuları, belediyelerin evsizlere ceza vermesinin krizi daha da kötüleştireceğini söyledi. ABD 9. Temyiz Mahkemesi’nin bir kararı uyarınca şehirlerin kampları düzenlemelerine izin verildi ancak insanların açık havada uyumalarını yasaklayamıyorlardı.
Yüksek Mahkeme üyesi Yargıç Sonia Sotomayor ise karşı oy kullandı. Sotomayor, insanları evsizlik gibi kontrol edemedikleri bir şey için cezalandırmanın zalimce ve olağandışı olduğunu belirtti. Los Angeles Belediye Başkanı Demokrat Karen Bass, şehirlerin bu sorunu gözardı etmemesi gerektiğini vurgulayarak, evsizlik krizini çözmenin tek yolunun insanları barınma imkanı ve hizmetlerle buluşturmak olduğunu söyledi.
Bu tartışma, ABD’nin Oregon eyaletindeki Grants Pass belediyesinin, çadırların halka açık parkları doldurmaya başlamasının ardından, dışarıda uyuyan insanlara ceza veren yerel yönetmeliklerin iptal edilmesiyle başladı. Grants Pass Belediye Başkanı Sara Bristol, kentin dışarıda uyuyanlara ceza kesen yerel yönetmelikleri hemen uygulamaya başlamayacağını ve belediye meclisinin kararı gözden geçirerek sonraki adımları belirlemesi gerektiğini söyledi.
ABD’de geçen yıl evsizlik oranında yüzde 12 oranında rekor bir artış kaydedildi. Ülke genelinde 650.000’den fazla kişinin evsiz olduğu tahmin ediliyor. Evsizleri savunanlar, yaşlıların, LGBTQ+ bireyler ve siyahilerin evsizlikten orantısız bir şekilde etkilendiğini belirtiyor.
