Kedilerde nadir görülen Kedi Enjeksiyon Yeri Sarkomu (FISS), sevimli dostlarımızın ailelerini endişelendiriyor. Fibrosarkom gibi agresif tümörlere neden olabilen bu durum, doğru aşılama teknikleriyle önlenebiliyor. Veteriner Hekim Uğur Selin Çelikten, evcil hayvan sahiplerini FISS hakkında bilgilendirmek için önemli açıklamalarda bulundu.
Riskler ve Bilinmesi Gerekenler
Çelikten, kedilerde enjeksiyon bölgesinde oluşan kanserlerin, özellikle fibrosarkom türü olanların, veteriner hekimlik alanında “Kedi Enjeksiyon Yeri Sarkomu (FISS)” olarak bilindiğini ve aşılamanın nadir ancak ciddi bir yan etkisi olduğunu belirtti. Bu tümörler, diğer fibrosarkomlar türü kanserlerden daha agresif bir seyir izler ve metastaz yani vücudun başka yerine sıçrama oranı %10-28 arasında değişebilir. Aşı yerinde oluşan kanserler, diğer sarkomlar gibi vücudun başka bölgelerine sıçramaya meyilli olmasa da geniş ve derin yayılım gösterebilirler.
Çelikten, aşılamanın ölümcül olabilecek birçok hastalığa karşı temel koruma sağladığını ve kedilerin sağlığı için vazgeçilmez olduğunu vurguladı.
FISS Riskini Azaltmak İçin Ne Yapılmalı?
Veteriner Hekim Uğur Selin Çelikten, FISS riskini en aza indirmek için alınması gereken önlemleri şöyle sıraladı:
Alternatif Aşı Yöntemleri: Alternatif olarak intranasal (burun yoluyla) aşılar kullanılabilir. Deri altı ve kas içine yapılabilen aşılar da tercih edilebilir.
Doğru Uygulama Tekniği: Enjeksiyonlar bacakların alt kısımlarına ya da kuyruğa yapılmalıdır. Aşı yerinde oluşan kanser alındığında, tümör hücreleri kaldıysa yeniden büyüyebilir. Bu nedenle kanser türü şekillendiğinde bacakların alt kısmı ampute edilerek vücut tümörden temizlenir.
Uygulanan Bölge: Aşı yerinde oluşan kanserler en çok iki kürek kemiğinin arası, göğüs kafesi, arka bacakta görülür. Aşı uygulama bölgesi olarak bu bölgelerden kaçınılmalıdır.
Aşı Seçimi: Adjuvansız aşılar tercih edilmelidir. Adjuvanlı aşıların daha fazla inflamasyon oluşturduğu unutulmamalıdır.
“3-2-1” Kuralına Uygun İzleme: Aşılamadan sonra 3 ay geçmesine rağmen hala büyüyen kitleler varsa ameliyat edilmeli ve histopatolojik inceleme yapılmalıdır.
Kedi enjeksiyon yeri sarkomunun nadir görülen bir durum olduğunu belirten Çelikten, aşıların kediler için hayati önem taşıdığını vurguladı. Aşıların ölümcül hastalıklardan koruduğunu söyleyen Çelikten, evcil hayvan sahiplerinin veterinerlerine danışarak bilgi edinmeleri gerektiğini belirtti.
Tedavi ve Erken Teşhis Hayat Kurtarır
Çelikten, FISS’in tedavisinde erken teşhisin önemli olduğunu ve tedavi sürecinde multidisipliner bir yaklaşımın gerekliliğine dikkat çekti. Kesin tanı için histopatolojik incelemenin şart olduğunu belirten Çelikten, cerrahi müdahale sırasında kanser hücresi bırakılmaması gerektiğini ve radyoterapi ile kemoterapinin cerrahi müdahaleye ek olarak kullanılabileceğini söyledi. İmmünoterapinin ise alternatif destekleyici bir tedavi olarak değerlendirilebileceğini aktardı.
Evcil hayvan sahiplerine, aşıların önemine vurgu yaparak, nadir komplikasyonlar hakkında bilgi sahibi olmalarını ve düzenli veteriner kontrollerini aksatmamalarını önerdi. Aşı sonrası olası yan etkiler hakkında bilgi sahibi olunmasını ve veteriner hekimlerle iletişimde kalınmasını tavsiye etti.
