Edirne Milletvekili ve Ziraat Mühendisi Ediz Ün, Türkiye’de süt hayvancılığının büyük bir krize sürüklendiğini belirterek, yanlış tarım politikalarının hem üreticiyi hem de tüketiciyi mağdur ettiğini vurguladı.
Süt sektöründe yaşanan sıkıntıların et krizinin de temel sebebi olduğunu dile getiren Ün, 2020 yılının Ekim ayında başlayan süt hayvancılığı krizi nedeniyle yüzbinlerce süt ineğinin kesime gönderildiğini ifade etti. O dönemde süt fiyatlarının düşük olması sebebiyle üreticilerin hayvanlarını elden çıkarmak zorunda kaldığını ve bu durumun besi hayvancılığını da olumsuz etkilediğini söyledi. Aradan geçen 4,5 yılın ardından hala süt krizinin devam ettiğini belirten Ün, Ulusal Süt Konseyi’nin 2025 yılı için çiğ süt tavsiye fiyatını 17,15 TL olarak açıkladığını, ancak TÜSEDAD’ın hesaplamalarına göre çiğ süt üretim maliyetinin 19,58 TL’ye ulaştığını ve üreticinin sürdürülebilir bir şekilde üretim yapabilmesi için satış fiyatının en az 25,2 TL olması gerektiğini dile getirdi. Şu anda ise litre başına 8 TL zararın söz konusu olduğunu belirten Ün, bu durumun sürdürülemez olduğunu ve eğer bir çözüm bulunmazsa Mayıs ayında Türkiye’nin yeni bir krizle karşı karşıya kalabileceğini ve yine yüzbinlerce süt hayvanının kesime gidebileceğini ifade etti.
Ün, süt alım fiyatlarının üretim maliyetlerine uygun hale getirilmesi gerektiğini vurgulayarak Tarım ve Orman Bakanlığı’nı eleştirdi. “Bakan İbrahim Yumaklı, Ulusal Süt Konseyi’nin yönetmeliğini değiştirmekle uğraşacağına bir kez olsun süt üreticisinin yanında dursun” diyen Ün, bakanlığın tercihinin yine sanayiciden yana olduğunu belirtti. Ün, AKP’nin tarım politikalarında büyük sermaye sahiplerini kayırdığını ifade ederek, süt alım fiyatlarının revize edilmemesi durumunda ülkenin süt ithalatının artabileceğini ve bu durumun AKP’nin politikalarının bir sonucu olduğunu söyledi.
Süt fiyatlarının üreticiyi karlı olmaktan uzaklaştırdığını ancak tüketicinin de süt ve süt ürünlerine ulaşamadığını belirten Ün, Erzurumlu süt üreticisinin litresini 11 TL’ye satamadığını ve vatandaşın da süte ve süt ürünlerine erişimde zorluklar yaşadığını dile getirdi. TÜİK verilerine göre süt fiyatlarının aylık %9, peynirin %7, tereyağının ise %14 arttığını belirten Ün, tüketicinin cebinden çıkan paranın artmasına rağmen üreticiye süt alım fiyatlarında iyileştirme yapılmadığını ifade etti. Ün, AKP’nin hayvancılığı dışa bağımlı hale getirdiğini söyledi.
Ün, süt ve besi hayvancılığının sürdürülebilir hale getirilmesi için atılması gereken adımları sıraladı: Meraların ıslah edilerek üreticinin uygun yem temin etmesinin sağlanması, hayvancılığa verilen desteklerin en az dört katına çıkarılması ve Et ve Süt Kurumu’nun piyasaya müdahale ederek üreticinin zarar etmesini önlemesi gerektiğini belirtti.
Ancak Ün, mevcut hükümetin bu adımları atacak ne iradesi ne de bütçesi olduğunu savunarak, tarım ve hayvancılıkla uğraşan insanların mağduriyetlerinin giderilmesi için sandığın gelmesini beklemekten başka çare olmadığını ifade etti. Ün, AKP’nin yıllardır tarımı ve hayvancılığı kendi yandaşlarına rant sağlamak için yönettiğini ve bu durumun artık sona ermesi gerektiğini belirtti.
