Sayıştay tarafından yapılan denetimler sonucunda TİGEM’in 2023 Yılı Denetim Raporu’nda, üreticilerin ihtiyaç duyduğu damızlık dişi hayvan ithalatının kurum tarafından yapılmadığına vurgu yapıldı. Raporda, yurt içinde damızlık hayvan üretiminin yetersiz olduğu dönemlerde, özel sektör firmaları tarafından ithalat yapılarak bu açığın kapatıldığı ve TİGEM’in aktif bir rol üstlenmediği belirtildi.
Rapora göre, son beş yılda TİGEM tarafından üretilip yetiştiricilere verilen damızlık büyükbaş dişi hayvan sayısı 6 bin 467 baş olarak kaydedildi. Bu hayvanların 4 bin 230 başı 2023 yılındaki deprem nedeniyle telef olan hayvanların tazmini kapsamında dağıtıldı. Bu süreçte üreticilere ulaştırılan damızlık büyükbaş dişi hayvan sayısı ise 2 bin 237 baş oldu. Aynı dönemde özel sektör aracı firmaları tarafından yurtdışından ithal edilen damızlık büyükbaş dişi hayvan sayısı yıllık 20 bin baş civarında oldu. Toplamda son beş yılda 100 bin baş civarında büyükbaş dişi damızlık hayvanın ithalatı gerçekleşti.
Raporda ayrıca, damızlık hayvan ithalatından elde edilen kârın TİGEM bünyesinde kalmasının Hazine’nin kuruma yapması gereken sermaye transferini azaltacağı ve yerli üreticileri koruyacağı belirtildi. Ancak sözleşme ve şartnamelere aykırı olarak kira ödemelerinin taksitlendirilmesi nedeniyle kurumun nakit akışının bozulduğu ve finansman ihtiyacının banka kredileri ile karşılandığı tespit edildi. Ayrıca, kira sözleşmelerinden doğan teminat mektubu tutarlarının eksik alındığı ve bu konuda takip mekanizması oluşturulmadığı da raporda yer aldı.
