Son 45 gün içerisinde Türkiye’nin gümrük kapılarında yapılan denetimlerde, ülkeye sokulmaya çalışılan virüslü domates tohumları ele geçirildi. Toplamda 6 operasyon gerçekleştirildi ve yakalanan tohumlardan 4’ü Çin, 1’i Tayland ve 1’i Hindistan menşeli olarak belirlendi. Yapılan incelemeler sonucunda, bu tohumlarda "benekli mozaik virüsü" ve "kahverengi buruşuk meyve virüsü" tespit edildi. Her iki virüs de dünya genelinde tarım sektörü için büyük tehdit oluşturmakta ve en tehlikeli salgınlar arasında ilk 5’te yer almaktadır.
TARIM BAKANLIĞI ALARMA GEÇTİ
Türkiye gazetesinden Kaan Zenginli’nin haberine göre; Tarım ve Orman Bakanlığı, konuya ilişkin oldukça hassas davranmaktadır. Bugüne kadar sınır kapılarından virüslü tohumların geçişine izin verilmemiştir. Ancak, sınır kapılarına sürekli olarak bu tür tohumların gelmesi, tehdidin devam ettiğini göstermektedir. Bakanlık, gümrüklerdeki denetimleri sıklaştırarak, benzer vakaların önüne geçmeye çalışmaktadır.
"RİSKLERE KARŞI HAZIRLIKLI OLUNMALI"
Ziraat mühendisleri, virüslü tohumların Türkiye’ye girişinin engellenmesinin hayati önem taşıdığını vurgulamaktadır. Türk tarımının bu tür salgınlara karşı korunması için hem sınır kontrollerinin artırılması hem de yerli tohum üretimine daha fazla yatırım yapılması gerektiği belirtilmektedir. Aksi takdirde, benzer virüslerin Türkiye’de yayılması durumunda tarım sektöründe geri dönülemez kayıplar yaşanabileceği uyarısı yapılmaktadır. Konuyla ilgili açıklama yapan Ziraat Mühendisi Ayşegül Aslan, "Türkiye, tarım alanında kendi kendine yeterliliğini korumak ve gıda güvenliğini sağlamak için bu tür tehditlere karşı daha fazla tedbir almak zorundadır. Virüslü tohumların sınırlarda yakalanması sevindirici olsa da bu tür vakaların sıklığı endişe verici boyutlara ulaşmaktadır. Tarım Bakanlığı’nın yanı sıra çiftçiler ve ziraat mühendisleri de bu konuda bilinçlendirilmeli ve olası risklere karşı hazırlıklı olunmalı. Bu kadar kısa sürede sınırlarımızda yakalanan bu ürünlerin iyi niyetli olmadığı aşikardır. Ülke tarımını tehdit eden bir durum" şeklinde konuştu.
TOHUMDAN YAYILIYOR, ÖNÜNE GEÇİLEMİYOR
Virüslü domates tohumlarının en büyük tehlikesi, tohumdan yayılması ve kontrol altına alınamamasıdır. Ekildiği bölgede sadece domatesleri değil, tüm bitkileri kısa sürede yok edebilmektedir. İlaçlama ile çözüm bulunamayan bu virüs, bulaştığı toprakta 5 yıl boyunca kalabilmektedir. Aynı toprağa ne ekilirse ekilsin, hastalık yeni ürüne de bulaşmaktadır. Ayrıca, virüslü domateslerin tüketilmesi durumunda insanlarda yüksek dozda gribal hastalıklara sebep olduğu belirtilmektedir. Virüslü tohumların Türkiye’ye "verimli, kısa sürede yetişen ve uygun fiyatlı" olarak pazarlanmaya çalışıldığı öğrenilmiştir. Ancak bazı ziraat mühendisleri, bu durumun iyi niyetli olmadığını, Türk tarımına yönelik bilinçli bir hareket olabileceğini iddia etmektedir. Zira, bu virüsler tarım tarihinin en tehlikeli salgınları arasında gösterilmektedir. Türkiye’nin tarım alanında kendi kendine yeterli bir ülke olması, bu tür tehditlere karşı daha hassas olmasını gerektirmektedir.
45 GÜNDE 6 DEFA YAKALANDI
- 15 Şubat 2025: Hindistan menşeli 110 kg domates tohumunun İstanbul Havalimanı’ndan Türkiye’ye girişi yapılmak istendi. Bakanlık ekipleri müdahalesiyle ürünler geldiği ülkeye geri gönderildi.
- 13 Şubat 2025: Antalya havalimanından girişi yapılmak istenen Çin menşeli 11,5 kg domates tohumunda yapılan kontrol ve alınan numunelerde Tomato mottle mosaic virus (ToMMV) tespit edildi.
- 10 Şubat 2025: İstanbul havalimanından girişi yapılmak istenen Çin menşeli 6 kilo 901 gr domates tohumunda Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) tespiti sebebiyle mahrecine iade edildi.
- 10 Şubat 2025: İstanbul havalimanından girişi yapılmak istenen Tayland menşeli 8 kilo 497 gr domates tohumunda Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) tespit edildi.
- 23 Ocak 2025: İstanbul’dan girişi yapılmak istenen Çin menşeli 33,5 kg domates tohumunda, Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) virüsü belirlendi.
- 10 Ocak 2025: İstanbul’dan girişi yapılmak istenen Çin menşeli 16,2 kg domates tohumu, Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) tespiti nedeniyle mahrecine iade edildi.
